Κοβάλτιο (Co): καλός ή κακός πρωταγωνιστής;

 

Το κοβάλτιο μαζί με το λίθιο αποτελούν βασικά συστατικά για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου, που χρησιμοποιούνται πλέον σχεδόν παντού, από κινητές συσκευές (smartphones, tablets) μέχρι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Μία μπαταρία κινητού τηλεφώνου χρησιμοποιεί περίπου 8g εξευγενισμένου κοβαλτίου, όταν μία μπαταρία ηλεκτρικού αυτοκινήτου χρειάζεται περίπου 10 Kg Co.


Ένα μεγάλο ζήτημα που αμαυρώνει την παραγωγή του κοβαλτίου είναι οι συνθήκες εργασίας και η παιδική εργασία αναφορικά κυρίως με την Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό.
Η τιμή του Co εκτινάχθηκε στα 84.000 δολάρια ο τόνος (η υψηλότερη από το 2008), που ισοδυναμεί με τετραπλασιασμό της τιμής του τα τελευταία δύο χρόνια. Η συνολική ζήτηση για κοβάλτιο αναμένεται να ξεπεράσει τους 120.000 τόνους ετησίως έως το 2020, ποσότητα αυξημένη 30% από τους 93.350 τόνους που καταναλώθηκε 2016.
The NICO deposit (gold, cobalt, bismuth, copper) is located 160 km northwest of the city of Yellowknife in the Northwest Territories of Canada

Ο χρυσός ήταν το “μήλον της έριδος” στην αμερικανική δύση, τώρα πλέον όλοι ψάχνουν για κοβάλτιο (Co). Εντούτοις,  η  εξόρυξη κοβαλτίου δεν γίνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και δεκαετίες. Μάλιστα, η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα (25%) και αλουμινίου (10%) έχει εγείρει έντονες ανησυχίες για την έναρξη ενός εμπορικού πολέμου, όμως εν εξελίξει υπάρχει ήδη ένας άτυπος εμπορικός πόλεμος για το κοβάλτιο. 

Η τιμή του συγκεκριμένου μετάλλου εκτινάχθηκε στα 84.000 δολάρια ο τόνος (η υψηλότερη από το 2008), που ισοδυναμεί με τετραπλασιασμό της τιμής του τα τελευταία δύο χρόνια. Η συνολική ζήτηση για κοβάλτιο αναμένεται να ξεπεράσει τους 120.000 τόνους ετησίως έως το 2020, ποσότητα αυξημένη 30% από τους 93350 τόνους που καταναλώθηκε 2016.

Το κοβάλτιο μαζί με το λίθιο αποτελούν βασικά συστατικά για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου, που χρησιμοποιούνται πλέον σχεδόν παντού, από κινητές συσκευές (smartphones, tablets) μέχρι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Η ζήτηση από τις αυτοκινητοβιομηχανίες σαφώς και είναι μεγαλύτερη, αφού μία μπαταρία κινητού τηλεφώνου χρησιμοποιεί περίπου οκτώ γραμμάρια εξευγενισμένου κοβαλτίου, όταν μία μπαταρία ηλεκτρικού αυτοκινήτου χρειάζεται περισσότερο μέταλλο πάνω από 1.000 φορές, περίπου δέκα κιλά Co.

Στο παρελθόν, η προσφορά κοβαλτίου εξαρτιόταν από τις αγορές χαλκού και νικελίου, πιο πολύτιμα μέταλλα τα οποία συνήθως εξάγονται παράλληλα με το κοβάλτιο. Όμως, με τις τιμές κοβαλτίου να αυξάνονται κατά 8% έως 10% ετησίως, η θέση του ως παραπροϊόν έχει αρχίσει να αλλάζει, λέει ο George Heppel, ανώτερος αναλυτής στην ερευνητική εταιρεία CRU Group στο Λονδίνο. Περίπου 300 εταιρείες παγκοσμίως βρίσκονται σε αναζήτηση κοβαλτίου.

Η αυξανόμενη ζήτηση και ο φόβος ότι μπορεί να υπάρξει έλλειψη του απαραίτητου αυτού μετάλλου, όπως αποδεικνύεται, έχουν οδηγήσει πρόσφατα εταιρείες όπως η Apple να αναζητούν αποκλειστικές συμφωνίες με βάθος πενταετίας ή και περισσότερο, απευθείας με τις εταιρείες εξόρυξης (μόνο η Apple έχει πουλήσει περισσότερες από 1,3 δισ. κινητές συσκευές). Διερευνητικές επαφές έχουν πραγματοποιήσει σχεδόν όλες οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, με την Tesla, που παράγει αμιγώς ηλεκτροκίνητα οχήματα, να είναι εκείνη που χρειάζεται τις μεγαλύτερες ποσότητες. Η BMW βρίσκεται πολύ κοντά σε συμφωνία για την εξασφάλιση δεκαετούς σύμβασης εφοδιασμού.

Τα πιο πάνω παραδείγματα σηματοδοτούν έναν ανεπίσημο εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις εταιρείες, που αναμένεται να κλιμακωθεί, ως αποτέλεσμα της ζήτησης που όσο περνάει ο καιρός θα αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο.

Εταιρείες εξόρυξης διεκδικούν αυτή τη στιγμή τα δικαιώματα εξόρυξης σε τοποθεσίες στο Αϊντάχο, τη Μοντάνα και την Αλάσκα, αναζητώντας το αργυροειδές μπλε ορυκτό. Είναι εντυπωσιακά τα παραδείγματα του αυξανόμενου ενδιαφέροντος για το κοβάλτιο – ένα βασικό συστατικό των μπαταριών ιόντων λιθίου που τροφοδοτούν ηλεκτρονικές συσκευές και ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Ωστόσο, περισσότερο από το 60% της παραγωγής του κοβαλτίου παγκοσμίως προέρχεται από τα κοιτάσματα της της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό. Η κυβέρνηση του Κογκό την Τετάρτη ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει με σχέδιο νόμου επιπλέον φόρους στην εξόρυξη του μετάλλου, από τη στιγμή που διαβλέπει τις τεράστιες προοπτικές που προσφέρει το κοβάλτιο για την αναδόμηση της ταλαιπωρημένης οικονομίας του.Οι φήμες για την επικείμενη αυτή κίνηση από πλευράς Κογκό είναι ο άλλος σοβαρός λόγος που το μετάλλευμα έχει φτάσει να διαπραγματεύεται σε αυτήν την τιμή.

Ένα μεγάλο ζήτημα που αμαυρώνει την παραγωγή του κοβαλτίου είναι οι συνθήκες εργασίας και η παιδική εργασία. Για τις εταιρείες είναι πιο φτηνό η εξόρυξη να γίνεται «χειρωνακτικά», που αυτομάτως σημαίνει επίπονες και απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, ενώ υπάρχουν εκατοντάδες καταγγελίες και δημοσιεύματα πως στις εγκαταστάσεις εργάζονται παιδιά ακόμα και ηλικίας επτά ετών.Αυτή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα που αφορά την παραγωγή κοβαλτίου στο Κογκό είναι λογικό να έχει θορυβήσει τις εταιρείες που το χρειάζονται για την παρασκευή των μπαταριών τους.

Η Apple, από τις επιχειρήσεις που θέλει να προβάλλεται ως «ευαίσθητη κοινωνικά» εταιρεία, έχει πάρει ανοιχτά θέση για το θέμα της παιδικής εργασίας, όταν το 2017 δημοσίευσε για πρώτη φορά κατάλογο με τους παραγωγούς που την προμηθεύουν κοβάλτιο για τις μπαταρίες της, τονίζοντας πως δεν θα επέτρεπε τη χρήση του από τα μεταλλεία του Κογκό, αν δεν εξακρίβωνε πρωτίστως όη υπάρχουν οι «κατάλληλες συνθήκες» εργασίας. Έκτοτε δεν έχει ανακοινώσει οτιδήποτε που να αφορά το συγκεκριμένο θέμα.

Το κοβάλτιο βρίσκεται ήδη σε τροχιά να αναδειχθεί καλός ή κακός «πρωταγωνιστής» τα επόμενα χρόνια σε έναν εμπορικό πόλεμο ανάμεσα σε εταιρείες-κολοσσούς, οι οποίες θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν όσο περισσότερα αποθέματα μπορούν του συγκεκριμένου μετάλλου.

[Επιμέλεια: Δρ. Πέτρου Τζεφέρη]

Ε.ΣΥ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 2312 315162 , MAIL: esuelkordeliou@gmail.com



https://esyelkordeliou.blogspot.com/2022/09/co.html?fbclid=IwAR0_eX9uSmo4Db6tigxBtiV7eKjdH61LRImfzQxagqTXmGOxJCVNgfrX70A